Raadhuis De Paauw

Raadhuislaan 22
Open van 11.00 – 16.00 uur

Het tegenwoordige raadhuis van Wassenaar heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot in de zestiende eeuw. Het was de vermogende Delftse regent Cornelis Arentsz van der Dussen die in Wassenaar een stuk grond kocht (mogelijk met een boerderij), waar hij een buitenhuis liet bouwen die hij het Huys te Pau noemde. Latere eigenaren vergrootten de aanvankelijk bescheiden buitenplaats. Tegen het eind van de zeventiende eeuw werd het huis gebouwd dat nu nog steeds de kern van het huidige pand vormt (het gedeelte met de glazen overkapping ervoor). Aan weerszijden van het huis lagen twee grote moestuinen met een rechthoekige plattegrond, die ieder waren voorzien van een omgrachting. In de éne moestuin herkennen we de tegenwoordige kwekerij, in de andere de latere Prinsessetuin.

In 1770 kocht mr. Adriaan Pieter Twent De Paauw, zoals de buitenplaats inmiddels heette. Twent werd later onder koning Lodewijk Napoleon directeur-generaal (minister) van Waterstaat. Hij ontving de koning geregeld op zijn Wassenaarse landgoed. Twent liet de Rijksstraatweg tussen Haarlem en Den Haag bestraten, iets waar hij zelf als ‘aanwonende’ voordeel van had. Hij ontpopte zich bovendien als een fervent bosbouwer en ‘hobbyboer’. Twent liet bospercelen aanplanten en importeerde uit Spanje zo’n 200 tot 300 schapen. Ook verbouwde hij graan en kon bogen op het bezit van een boerderij met veertig melkkoeien. Als bewijs van de succesvolle schapenteelt waren ingelijste voorbeelden van de hoge kwaliteit schapenwol opgehangen in huize De Paauw.

Belangrijke veranderingen onderging De Paauw ten tijde van prins Frederik der Nederlanden (1797-1881), die de buitenplaats in 1838 aankocht. Hij vergrootte het huis met twee zijvleugels, die in eerste instantie in hout werden uitgevoerd. De architect was de befaamde bouwmeester Jan David Zocher jr. Nog ingrijpender waren de ingrepen van de Duitse architect Hermann Wentzel. Hij voerde in 1853 de zijvleugels uit in steen en moderniseerde enkele jaren later de voorgevel. Ook bouwde hij de nieuwe ingangspartij met colonnade. Het huis kreeg nu het classicistische uiterlijk dat het ook nu nog heeft. In dezelfde tijd werd een nieuw koetshuis gebouwd. Dit werd veel later in gebruik genomen als brandweerkazerne en is later opgedeeld in appartementen (huidig adres: Pieter Twentlaan 6-10).

Prins Frederik schakelde de tuinarchitect Eduard Petzold in om het omringende park te moderniseren. Het werd een fraai voorbeeld van de Engelse landschapsstijl. Voor het huis werden twee ongeveer vier meter hoge tuinvazen geplaatst, die in de twintigste eeuw zijn weggehaald. De Russische tsaar Alexander II deed prins Frederik rond 1850 de door leeuwen geflankeerde paardendrinkbak cadeau, die nu bij veel Wassenaarders bekend staat als de ‘badkuip’. Ten zuiden van het huis werd een neo-pompejaanse tuin aangelegd met tal van vazen, beelden, pergola’s en andere tuinornamenten.

Na de dood van prins Frederik verkochten zijn erfgenamen het landgoed De Paauw in gedeelten. Na enkele overgangen kocht de gemeente Wassenaar in 1924 het huis en een klein gedeelte van het park aan om het te gebruiken als gemeentehuis. Het werd in 1925 door het gemeentebestuur betrokken. In de jaren vijftig werd een stuk van het vroegere park er bij gekocht, wat ging dienen als openbaar wandelpark.

Recentelijk is het huis aan de buitenkant gerestaureerd, waarbij het zijn negentiende-eeuwse kleur (okergeel) weer terugkreeg, na vele decennia wit geweest te zijn. Ook het omringende park werd gerestaureerd. Het wachten is nu op de restauratie van het interieur van het voormalige paleis, die nu in voorbereiding is.

Tekst: Robert van Lit

Town Hall De Paauw

Raadhuislaan 22
Open from 11 a.m. – 4 p.m.

The current town hall of Wassenaar has a rich history that dates back to the sixteenth century. It was the wealthy Delft regent Cornelis Arentsz van der Dussen who bought a piece of land in Wassenaar (possibly with a farm), where he had a country house built, which he called the Huys te Pau. Subsequent owners enlarged the initially modest country estate. Towards the end of the seventeenth century, the house was built that still forms the core of the current building (the part with the glass roof in front). On either side of the house were two large vegetable gardens with a rectangular plan, each of which was surrounded by a moat. In one vegetable garden we recognize the current nursery, in the other the later Princess Garden.

In 1770 Mr. Adriaan Pieter Twent bought De Paauw, as the country estate was now called. Twent later became director-general (minister) of Water Management under King Lodewijk Napoleon. He regularly received the king at his Wassenaar estate. Twent had the Rijksstraatweg between Haarlem and The Hague paved, something that he himself benefited from as a ‘resident’. He also turned out to be an avid forestry worker and ‘hobby farmer’. Twent had forest plots planted and imported about 200 to 300 sheep from Spain. He also grew grain and owned a farm with forty dairy cows. As proof of the successful sheep farming, framed examples of the high quality sheep’s wool were hung in the De Paauw house.

De Paauw underwent important changes during the reign of Prince Frederik of the Netherlands (1797-1881), who purchased the country estate in 1838. He enlarged the house with two side wings, which were initially made of wood. The architect was the famous master builder Jan David Zocher Jr. Even more drastic were the interventions of the German architect Hermann Wentzel. In 1853 he built the side wings in stone and modernized the facade a few years later. He also built the new entrance with colonnade. The house now got the classicist appearance that it still has today. A new coach house was built at the same time. This was used much later as a fire station and was later divided into apartments (current address: Pieter Twentlaan 6-10).

Prince Frederik engaged the garden architect Eduard Petzold to modernize the surrounding park. It became a fine example of the English landscape style. Two garden vases, approximately four meters high, were placed in front of the house, which were removed in the twentieth century. Around 1850, the Russian Tsar Alexander II presented Prince Frederik with the horse drinking trough flanked by lions, which is now known to many Wassenaarders as the ‘bathtub’. To the south of the house, a neo-Pompeian garden was created with numerous vases, statues, pergolas and other garden ornaments.

After Prince Frederik’s death, his heirs sold the De Paauw estate in parts. After a few transitions, the municipality of Wassenaar bought the house and a small part of the park in 1924 to use it as a town hall. It was taken over by the municipal council in 1925. In the 1950s, part of the former park was purchased, which was to serve as a public walking park.

The exterior of the house has recently been restored, regaining its nineteenth-century colour (ochre yellow), after being white for many decades. The surrounding park was also restored. We are now waiting for the restoration of the interior of the former palace, which is now being prepared.

Text: Robert van Lit